O‘zbekistonda tijorat transporti: barqaror talabga ega jadal rivojlanayotgan bozor

O‘zbekistonda tijorat transporti bozori izchil o‘sishda davom etmoqda. Bu holat keng ko‘lamli iqtisodiy islohotlar, logistika infratuzilmasining kengayishi, qurilish sohasi rivoji va ichki savdoning faollashuvi bilan bevosita bog‘liq. Mamlakat iqtisodiyoti modernizatsiyalashayotgan bir paytda, ishonchli, energiya tejamkor va ko‘p funksiyali transport yechimlariga bo‘lgan ehtiyoj ortib bormoqda.

📊 Bozorning asosiy ko‘rsatkichlari:
2023-yilda O‘zbekistonda 49 000 dan ortiq yangi tijorat transport vositalari sotilgan, bu 2022-yilgi rekord darajadagi 51 395 donaga yaqin natijadir¹.

O‘zbekiston Markaziy Osiyo bo‘yicha yuk avtomobillarining taxminan 50% ini, avtobus va mikroavtobuslarning esa 55% ini ishlab chiqaradi².

Asosiy mahalliy ishlab chiqaruvchilar: UzAuto Motors, MAN Auto–Uzbekistan, hamda Xitoy va Janubiy Koreya bilan hamkorlikdagi qo‘shma korxonalar.

🧭 Asosiy talab segmentlari:
Yengil va o‘rtacha yuk avtomobillari (LCV) – shahardagi logistika, chakana savdo va kichik biznesda faol qo‘llaniladi.

Mikroavtobuslar va yo‘lovchi furgonlar – jamoat transporti va servis xizmatlarida keng foydalaniladi.

Qurilish va maxsus texnikalar – infratuzilma, sanoat va qishloq xo‘jaligi loyihalarining faol amalga oshirilishi sababli yuqori talabga ega.

⚙️ Infratuzilma va iqtisodiy omillar:
O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti (YaIM) 2025-yilda 6.7%, 2026-yilda esa 6.8% ga o‘sishi kutilmoqda. Nominal YaIM hajmi 130 milliard AQSh dollariga yetadi³.

Xitoy – Qirg‘iziston – O‘zbekiston temiryo‘l loyihasining qurilishi mamlakatning tranzit salohiyatini oshiradi, yuk tashish muddatini qisqartiradi va zamonaviy yuk transportiga bo‘lgan ehtiyojni kuchaytiradi.

♻️ Barqarorlik va innovatsiyaga e’tibor:
2017–2023 yillar oralig‘ida O‘zbekiston 1,26 milliard AQSh dollaridan ortiq qiymatda elektromobillar import qilgan bo‘lib, ularning 86% ini yengil elektromobillar (LDV) tashkil etgan⁴.

Ichki bozor va eksport uchun mo‘ljallangan elektr furgonlar va yengil yuk mashinalari yig‘ilishini yo‘lga qo‘yish rejalashtirilmoqda.

🔍 Strategik xulosalar:
O‘zbekiston quyidagi yo‘nalishlarga e’tibor qaratgan holda barqaror va istiqbolli tijorat transporti bozorini shakllantirmoqda:

ishlab chiqarishni mahalliylashtirish;

logistika va infratuzilmaga sarmoya jalb qilish;

ekologik transport vositalariga o‘tish;

qurilish, savdo va xizmat ko‘rsatish sektorlaridan o‘sib borayotgan talab.

Bu esa Markaziy Osiyo bozoriga moslashtirilgan transport yechimlarini taklif qiluvchi xalqaro ishlab chiqaruvchilar, distribyutorlar va investorlar uchun katta imkoniyatlarni yaratadi.